شورای عالی انقلاب فرهنگی در آخرین جلسه خود مصوباتی را به تصویب رساند كه تحولات عمده‌ای در ساختار و تركیب اعضا و روسای فرهنگستان‌ها ایجاد خواهد كرد.خبر نوشت: ظهر پنجشنبه 21 مهر وقتی اعضای پیوسته فرهنگستان هنر از سالن جلسات طبقه هفتم ساختمان مركزی فرهنگستان بیرون آمدند بهت و حیرت را می‌شد در چشمان اكثرشان دید. خبری كه در انتهای جلسه شنیدند مصوبه جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص انتخاب رئیس فرهنگستان‌ها و انتخاب اعضای مجمع عمومی بود.بر اساس این مصوبه كه نتیجه جلسه 19 آبانماه شورای عالی انقلاب فرهنگی بود، بند‌هایی از اساسنامه‌های فرهنگستان‌های چهارگانه اصلاح شد؛ ماده 15 اساسنامه فرهنگستان هنر، ماده 18 اساسنامه فرهنگستان علوم، ماده 17 اساسنامه فرهنگستان علوم پزشكی و ماده 6 اساسنامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی و همچنین ماده 10 اساسنامه فرهنگستان علوم، علوم پزشكی و زبان و ادب فارسی و ماده 8 اساسنامه فرهنگستان هنر. تمامی این مواد درباره نحوه انتخاب اعضای پیوسته و انتخاب رییس فرهنگستان ها هستند.
محتوای مواد اصلاحی چیست؟
در این گزارش با محوریت اساسنامه فرهنگستان هنر به بررسی این تغییرات می‌پردازیم. ماده 15 اساسنامه فرهنگستان هنر به انتخاب اعضای مجمع عمومی یا به عبارتی اعضای پیوسته اختصاص دارد.بر اساس این بند «فرهنگستان دارای اعضای پیوسته، وابسته و افتخاری خواهد بود كه به پیشنهاد رئیس فرهنگستان یا حداقل پنج تن از اعضای مجمع عمومی و تصویب این مجمع، با حكم رئیس فرهنگستان به عضویت فرهنگستان پذیرفته می‌شوند وعضویت ایشان 4 سال خواهد بود.» این ماده بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به این صورت تغییر یافت: «افراد پیشنهادی برای عضویت در فرهنگستان‌ها به معرفی اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و یا خود فرهنگستان مربوط و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی براساس ضوابط و معیارهای علمی مصوب انتخاب می‌شوند.»ماده 8 اساسنامه فرهنگستان هنر كه مورد اصلاح قرار گرفته درباره انتخاب رئیس فرهنگستان‌هاست: «رئیس فرهنگستان از میان سه نفر از صاحب‌نظران برجسته كشور به پیشنهاد مجمع عمومی و حكم ریاست عالیه فرهنگستان (رئیس‌جمهور) برای 4 سال منصوب می‌شود و انتخاب مجدد وی بلامانع است.»این ماده در مصوبه اخیر شورا به این شكل تغییر یافته است: «رئیس فرهنگستان از میان اعضای فرهنگستان، به پیشنهاد رئیس‌جمهور و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی و با حكم وی برای یك دوره چهارساله انتخاب می‌شود.»به این ترتیب رئیس فرهنگستان كه تاكنون با پیشنهاد اعضای پیوسته انتخاب می‌شد ازاین پس توسط شخص رئیس‌جمهور انتخاب خواهد شد. معنای ساده شده این دو اصلاحیه تغییر وسیع در تركیب فعلی اعضای فرهنگستان‌ها با نظارت شورای عالی انقلاب فرهنگی است و تحولات كاملاً اساسی در مجامع عمومی فرهنگستان‌ها و تغییر قطعی رؤسای فرهنگستان‌ها.
استقلال فرهنگستان‌ها چه می‌شود؟
منوچهر طیاب عضو پیوسته فرهنگستان هنر به خبر می‌گوید: «من همین امروز از مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی آگاه شدم و واقعاً دلیل آن را نمی‌فهمم. به هر حال در این ساختار ما پیشنهاداتی هم خواهیم داشت. چیزی كه ما می‌دانیم فقط این است كه این اتفاق خواهد افتاد. قوانینی كه تصویب می‌شود را می‌شود فقط اجرا كرد. تاكنون مسایل فرهنگستان در محدوده خود فرهنگستان حل و فصل می‌شد ولی با این قانون نمی‌دانم چه اتفاقی خواهد افتاد و نمی‌دانم این مصوبه و تغییر ساختار چه تحولاتی را در فرهنگستان‌ها و فرهنگستان هنر پدید می‌آورد و چه تغییری در روند كار پدید می‌آورد. ولی امید‌وارم استقلال فرهنگستان حفظ شود.»
مصوبه، سیاسی است؟
اولین چیزی كه پس از این مصوبه در شرایط به شدت سیاسی این روزها به ذهن می‌رسد را محمد احصایی عضو دیگر فرهنگستان هنر به زبان می‌آورد: «واقعاً نباید به گونه‌ای عمل كرد كه این شائبه پیش بیاید كه تصمیمات دوستان سیاسی است. فعلاً ما تصمیمی در این مجمع نگرفتیم و نمی‌شود در این فاصله كم حرفی زد.»
سیدمحمد بهشتی هم می‌گوید: «این مصوبه مصداق بارز تقابل فرهنگ دولتی و دولت غیرفرهنگی است».اما مجید مجیدی موضع شفاف‌تری دارد. این فیلمساز و عضو پیوسته فرهنگستان هنر درباره مصوبه جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر انتخاب اعضای فرهنگستان توسط دولت به خبر می‌گوید: «من احساس می‌كنم فرهنگ و هنر را نباید به سیاست آلوده كرد.
فرهنگستان‌ها به خصوص فرهنگستان هنر شانش بالاتر از اینها بود كه به حوزه مسایل سیاسی كشیده شود. اعضای فرهنگستان عصاره نخبه‌های جامعه‌اند. هر كدام از آنها از بهترین‌های هنر این مملكتند و هركدام جایگاه مردمی قابل‌توجهی دارند. شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با این تصمیم ضربه شدیدی در درجه اول بر پیكره فرهنگ و هنر كشور زده و در آینده نزدیك شاهد عواقب وخیم این مصوبه خواهیم بود. ضرر این كار جبران‌ناپذیر است.»او درباره مباحث مطرح شده در آخرین جلسه اعضای فرهنگستان می‌گوید: «مثل همه دوستان من هم در جلسه پیشنهاداتی داشتم كه دوستان باید بنشینند و تصمیم بگیرند.
لازم باشد دبیر فرهنگستان این پیشنهادات را منتشر خواهد كرد.»مجیدی واكنش احتمالی اعضای فرهنگستان را بعید نمی‌داند و معتقد است: «باید منتظر آینده بود تا برخورد مجمع و اعضای آن را دید. به هر حال اعضای فرهنگستان هركدام اشخاص حقیقی معتبری هستند و به عنوان اشخاص حقیقی طبعاً واكنش‌هایی خواهند داشت.»مجیدی خطاب به شورای‌عالی انقلاب فرهنگی می‌گوید: « این دوستان باید بدانند با هنرمند نمی‌شود با بخشنامه رفتار كرد.
ما كه از كسی وام نگرفتیم كه بخواهیم وامدار كسی باشیم. ما كه سیاسی نیستیم. فرهنگ برای یك ملت حكم نفس كشیدن را دارد. می‌توانید به من بگویید از خانه بیرون نیا ولی نمی‌توانید بگویید نفس نكش. متأسفانه ساختار قدرت به گونه‌ای است كه می‌تواند گاهی به ضرر خودش هم عمل كند. چاقو می‌تواند دسته خودش را هم ببرد.»
دكتر مخبر دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز پیش از این در پایان جلسه گذشته شورای عالی انقلاب فرهنگی در دهه سوم مهرماه سخنانی درباره فرهنگستان‌های چهارگانه گفته بود كه می‌شد تحولات بعدی را پیش‌بینی كرد: «از سالیان پیش اساسنامه‌های فرهنگستان‌های چهارگانه متناسب با اقتضائات روز و تحولات علمی و فرهنگی مورد بازنگری و اصلاح قرار می‌گرفته است و در حال حاضر هم با توجه به اهمیت جایگاه و نقش فرهنگستان‌ها درتحقق سند چشم‌انداز بیست ساله نظام جمهوری اسلامی ایران و نظر به جایگاه مهم و ارزنده نقشه جامع علمی كشور در توسعه و پیشرفت و نقش فرهنگستان‌ها درتحقق آن؛ پرداختن به این امر در دهه پیشرفت و عدالت و طرح آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی لازم و مناسب به نظر می‌آید.»
شائبه سیاسی بودن این مصوبه زمانی جدی‌تر می‌شود كه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی كه از اعضای حقوقی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به شمار می‌رود به خبرنگاران درباره تغییر رئیس فرهنگستان هنر توضیح می‌دهد: «تغییر ریاست فرهنگستان هنر به نظر اعضای شورای انقلاب فرهنگی بستگی دارد اما تاكنون بحثی پیرامون تغییر مدیر فرهنگستان هنر مطرح نبوده است. اما آنچه كه در این میان مطرح است این است كه با آسیب‌شناسی‌های انجام شده فرهنگستان‌ها كارایی لازم را ندارند.»
یكی از دلایل مصوبه را سن اعضای فرهنگستان‌ها می‌داند: «تعدادی از اعضای این فرهنگستان‌ها به دلیل سن بالای خود توان انجام كار را ندارند و از سویی با دایره بسته‌ای كه به وجود آورده‌اند از ورود نیروهای جدید جلوگیری می‌كنند لذا این موضوع در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شد.»
وزیر ارشاد پای مصلحت كشور را هم وسط می‌كشد: «با تغییرات صورت گرفته مقرر شد كه اعضای شورای انقلاب فرهنگی بتوانند اعضای جدید را معرفی كنند و حتی رئیس جدید هم توسط این شورا انتخاب شود و اینگونه نباشد كه فقط یك عده‌ای درباره همه امور تصمیم بگیرند و این اصلاً به مصلحت كشور نیست.»پس از پایان جلسه مجمع فرهنگستان هنر در روز پنجشنبه تلاش ما برای گفت وگو با میرحسین موسوی به جایی نرسید و او با تأكید بر جمله «اجازه گفت و گو ندارم» از سخن گفتن طفره رفت.
او در حالی كه رهگذران خیابان ولیعصر از دیدن ناگهانی او در حیاط فرهنگستان غافلگیر شده بودند به همراه سایر اعضای پیوسته فرهنگستان لحظاتی به قسمت «رواق» حیاط فرهنگستان رفتند تا عكس یادگاری بگیرند؛ عكسی كه شاید آخرین عكس دست‌جمعی آنان باشد.میرحسین پس از این عكس به همراه زهرا رهنورد به سرعت از جلوی دوربین موبایل‌های مردم دور شد و به اتاقش بازگشت. شاید این روزهای آخر حضورش در این اتاق و این ساختمان باشد؛ ساختمانی كه قرار بوده پاركینگ طبقاتی شود ولی به فرهنگستان واگذار شده و حتی معماری و دكوراسیون داخلی آن را نیز خود موسوی انجام داده است و حالا او كه دهمین سال ریاستش را در این ساختمان تجربه می‌كند، نخستین و تنها رئیس فرهنگستانی است كه طبق مصوبه جلسه 439 مورخ 25/12/1377 شورای عالی انقلاب فرهنگی، به استناد بند 24 قانون اهداف و وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1378 تشكیل شد و اساسنامه‌اش به امضای رئیس‌جمهور وقت - سیدمحمد خاتمی - رسید.
بدون شك با بررسی تحولات روزهای آینده می‌توان درباره سیاسی بودن یا نبودن این مصوبه به قضاوت نشست.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر